10 yıl ve daha uzun süredir İnsülin bağımlı diyabet hastalığı olan hastalar ciddi ayak problemleri açısından risk altındadırlar. Bu hastalarda ayak çevresinde oluşan bası yaraları, parmak deformiteleri yanında ayak kemiklerinde parçalanma ve etkilenen ayak eklemlerinde çıkıklar ile kendini gösteren Charcot nöroartropatisi görülme olasılığı da artmıştır. Charcot hastalığının erken dönemlerinde ayakta şişlik ve ısı artışı olması da hastalığın yanlış tanı almasına veya tanı koymada gecikmelere neden olmaktadır.
Charcot Nöroartropatisi (Charcot Hastalığı)
Charcot ayağı, diyabetik periferik nöropatinin ayakta duyu kaybı, deformite ve ülserasyonlara neden olabildiği ciddi bir komplikasyondur. Hastalığın gelişmesinde etkilenen bölgeye gelen travmalar ve ayaktaki his kaybının rol oynadığı bilinmektedir.
Hastalığın erken evrelerinde şişlik, kızarıklık ve ısı artışı ön plandadır. Bu şikayetler nedeniyle de yumuşak dokuda enflamasyona neden olan etkenlerden ayırımını yapmak zor olabilir. Hastalığın geç dönemlerinde ise ilk evrelerde görülen şikayetler geriler ve yerini ayağın işlevini ve anatomik yapısını bozup, ayakta deformite ve ülserlere neden olabilen eklem instabilitelerine bırakır.
Hastalığın erken tanınıp, uygun tedavinin başlanması ile deformite gelişiminin önüne geçmek mümkün olabilmektedir. Burada amaç hastalığın seyri boyunca oluşabilecek yumuşak doku hasarı ve kemik deformitelerine engel olmak ve tedavi sonunda, yere düz basan, stabil bir ayak elde etmektir.
Hastalığın farklı evrelerinde farklı tedavilere ihtiyaç duyulabilir. Uygun konservatif tedavi ile büyük oranda yüz güldürücü sonuçlar elde edilebileceği unutulmamalıdır. Erken dönemlerde istirahat (yükten sakınma), seri alçı ve ardından ortez uygulamaları kullanılabilir. Konservatif tedavinin başarısız olduğu durumlarda veya deformite gelişimi sonrasında değerlendirilen hastalarda ise cerrahi yöntemler kullanılır. Ülser ve enfeksiyonun eşlik ettiği olgularda yara debridmanı; anormal kemik çıkıntıları olan hastalarda çıkıntıların (ekzostoz) çıkarılması, deformitenin ileri dereceli olduğu hastalarda ise deformite düzeltme (rekonstrüksiyon) ve artrodez seçenekleri kullanılabilir. Tedavide hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, iyileşmenin yavaş olacağı, genel seyrin değişmeyebileceği konularında hastanın bilgilendirilmesi ve tedaviye uyumu son derece önemlidir.